ავტომანქანების ინდექსების შესახებ
ალბათ, ბევრს გასჩენია კითხვა, თუ რა პრინციპით ანიჭებდნენ საბჭოთა პერიოდის ავტომანქანებს ისეთ დასახელებებს, როგორც გაზ-24, ზილ-130, ზაზ-965 და ა.შ.
1945 წელს, ომის დამთავრების შემდეგ ავტომანქანათა სამოდელო რიგის მნიშვნელოვანი გაფართოება იგეგმებოდა. ავტოტრასპორტის კლასიფიკაციისთვის სტანდარტული სისტემა იყო შემოღებული. ავტომანქანის დასახელება უნდა შედგენილიყო მწარმოებელი ქარხნის შემოკლებული სახელისგან და მოდელის ნომრისგან, რისთვისაც ყოველ ქარხანას თავისი რიცხობრივი დიაპაზონი გამოეყო: გორკის ავტოქარხანას ("გაზ") მიაკუთვნეს რიცხვები 1-დან 99-მდე, მოსკოვის ავტოქარხანას ("ზის", შემდგომში "ზილ") – 100-დან 200-მდე და ა. შ.
იყო გამონაკლისებიც: მოსკოვის მცირელიტრაჟიანი ავტომობილების პირველ მოდელებს („მოსკვიჩ-408“-მდე) ორმაგ ინდექსს ანიჭებდნენ: პირველი ნაწილი ძრავის მოდელს აღნიშნავდა, მეორე კი ძარისას. მაგალითად, ქარხნის მიერ გამოშვებული პირველი მოდელის ოფიციალური დასახელებაა „მოსკვიჩ-400-420“, თუმცა მას ყველა როგორც „მოსკვიჩ-400“ იცნობს.
1966 წლიდან შემოღებული იყო ინდექსების ახალი სტანდარტი, ოთხი ან მეტი ციფრის გამოყენებით. პირველი ციფრი სატრანსპორტო საშუალების კლასს ასახავდა: მსუბუქი მანქანებისთვის - ძრავის მოცულობის მიხედვით, სატვირთოსთვის - სრული მასის მიხედვით, ავტობუსებისთვის - ძარის სიგრძის მიხედვით. მაგალითად, პირველ კლასს მიეკუთვნებოდა „ოკა“ ВАЗ-1111 და „ტავრია“ ЗАЗ-1102, მეორე კლასს - „ჟიგულების“ და „მოსკვიჩების“ უმეტესობა, მესამეს - „ვოლგები“, მეოთხეს - სამთავრობო ლიმუზინები.
მეორე ციფრი მანქანის ტიპს აღნიშნავდა, მაგალითად, 1 - მსუბუქ ავტომობილს, 2 - ავტობუსს, 3 - სატვირთო ავტომობილს, 4 - საწევარს, 5 - თვითსაცლელს, 6 – ცისტერნას, 7 - ფურგონს, 8 და 9 - სპეციალურ ავტოტრასპორტს.
მესამე და მეოთხე ციფრი მოდელის რიგით ნომერს აღნიშნავდა, დანარჩენი ციფრები აუცილებელი არ იყო, ისინი მოდიფიკაციას, შესრულების ვარიანტს ან კომლექტაციას ასახავდნენ. მაგალითად, „ვოლგის“ ერთ-ერთი მოდელი ГАЗ-31105-551 ინდექსს ატარებდა, რის გამოც ანეკდოტიც კი დაიბადა: რა არის ეს - ფასი თუ ტელეფონის ნომერი?
© თბილისის ავტომუზეუმი. 2019